HASHİMOTO TİROİDİTİ HAKKINDA
Hashimoto tiroiditi (kronik tiroidit) , vücudun bağışıklık sisteminin kendisine düşman hale gelerek tiroide saldırdığı bir otoimmün hastalıktır. Hastalığı ilk kez tarif eden Japon cerrahın ismi ile anılmaktadır. Diğer ismi kronik tiroidit dir Bunun sonucunda tiroid bezi uzun vadede kademeli olarak tahrip olur ve dolayısıyla bazen tiroid hormonu seviyeleri yetersiz kalır. Hastalık ilerledikçe, tiroid bezi daha az tiroid hormonu üretebilir ve bu da bazen hipotiroidi ile sonuçlanır. Bazen de hastaların tiroidleri normal çalışmaya devam eder. Bazı durumlarda normalde yeterli olan tiroid fonksiyonları gebelik döneminde, artmış tiroid hormon ihtiyacını karşılayamayarak, kısmen yetersiz kalabilir bu hastalara gebelik süresince ve emzirme sırasında ilaç (tiroid hormonu) desteği vermek gerekebilir. Daha sonra ilaç tekrar kesilebilir ve bez yeterli çalışıyor mu diye kontrol edilir.
Hashimoto hastalığının semptomları
Bu hastalık uzun süre fark edilmeyebilir. Hastalığın seyrinde tiroid bezi aşırı tahrip olabilir ve hipotiroidi gelişerse aşağıdaki semptomlara yol açabilir. . Bazen hipotiroidi de hiçbir semptom olmayabilir, onun için bu hastaların düzenli aralıklarla TSH ölçtürmesi ve gerektiği yerde, veya gebelik planlandığında ilaca başlanması önemlidir.
· Yorgunluk ve uyku hali ve/veya güçsüzlük
· Soğuğa tahammülsüzlük ve çok üşüme
· Konsantrasyon veya düşünme zorluğu
· Depresyon
· Kilo alma
· Boyunda genişleme veya guatr varlığı ve hastalığın daha ileri evresinde tiroid bezinde küçülme veya büzüşme
· Adet düzensizlikleri
· Kabızlık
· Eklem veya kas ağrıları
·Saç dökülmesi
·Ciltte kuruluk
·Kırılgan tırnaklar
·Yüzde ve bazen tüm vücutta şişlik
Kimler risk altında?
Hashimoto tiroiditi, her yaştan insanda görülebilir ancak çoğunlukla orta yaştaki kadınlarda ve aile öyküsünde tiroid hastalıkları olan kişilerde meydana gelir. Bağışıklık sisteminin neden tiroid bezine saldırdığı iyi bilinmemektedir. Kişide tip 1 diyabet, vitiligo (ciltte beyaz lekeler), gibi başka bir otoimmün hastalığın varlığı, kronik tiroidit riskini arttırır, içerir.
Beslenmede nelere dikkat edebiliriz?
İyot, selenyum ve çinko mineralleri tiroid fonksiyonlarının düzelmesinde rol oynar. Bu nedenle günlük gereksiniminizi karşıladığınızdan emin olmanız gerekir. İyot ihtiyacı:
Bebekler 90 μg/gün (0-59 ay)
Çocuklar: (6-12 yaş): 120 mikrogram/gün
Çocuklar: (>12 yaş) : 150 mikrogram/gün
Ergenler ve yetişkinler: 150 mikrogram/gün
Gebe ve emziren kadınlar: 250 mikrogram/gün
- İyotlu tuz kullanmaya özen gösterin: Özellikle iyot yetersizliği yaşanan ülkelerde iyotsuz tuz kullanımını önermek doğru bir yaklaşım değildir(doktor uyarısı olmadığı sürece).
- Haftalık olacak şekilde 200 gram yağlı balık tercih edin.
- Her gün 2-3 adet ceviz ya da iki katı olacak şekilde diğer kuruyemişlerden yemeye özen gösterin.
- Günlük olarak taze meyve ve sebzelerden yararlanın (doğal antioksidan).
- Haftada 2 gün menülerinize kurubaklagilleri dâhil edin( çinko kaynağı).
- Yenilmesi sakıncalı durumlar (safra kesesi hastalıkları, yüksek kolesterol vs.) dışında günlük olacak şekilde haşlanmış yumurta yemeye özen gösterin (selenyum kaynağı).
- Yeterli kalsiyum aldığınızdan emin olun. (Tiroid hastalıklarında temel olarak kalsiyum metabolizması etkilenir. Kalsiyum kaynakları olarak süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler, kemik suyu vb. faydalanabilirsiniz.)
- Demir depolarınızın yeterli olduğundan emin olun.
- Haftada en az 5 gün 60 dakikalık fiziksel aktivite yapın.
Kaynakça
- Nutrition Australia. Nutrition fact sheet: iodine http://www.nutritionaustralia.org/sites/default/files/Iodine_Printable%20Detailed%20Su mmary.pdf adresinden erişilebilir. Son erişim tarihi: Şubat 2017 3.
- World Health Organization. Micronutrient deficiencies. http://www.who.int/nutrition/topics/idd/en/ adresinden erişilebilir. Son erişim tarihi: Şubat 2017 4.
- Institute of Medicine of the National Academies. Dietary reference intakes for vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, and zinc. Washington, DC: National Academy Press, 2001.
- Türkiye endokrinoloji ve metabolizma derneği: TİROİD HAKKINDA.